วิเคราะห์ภาพรวม
โจทย์เป็นการบันทึกรายการเกี่ยวกับตั๋วเงินรับ (Notes Receivable) ที่เกิดขึ้นระหว่างเดือน ต.ค.–ธ.ค. 25x1 ของ บริษัท ลลิล จำกัด ตลอดจน
บันทึกรายการซื้อ–ขายสินค้า รับชำระด้วยตั๋ว การขายตั๋วเงินไปตัดลดที่ธนาคาร การนำเงินไปลงทุนในตั๋วฯ และการเปลี่ยนตั๋วฉบับเดิมเป็นฉบับใหม่
จัดทำรายการปรับปรุงดอกเบี้ยค้างรับ ณ 31 ธ.ค. 25x1
บันทึกรายการเมื่อแต่ละตั๋วครบกำหนด (สมมติร้านพีรยาชำระเงินได้ ไม่มีผิดนัด)
จัดทำงบฐานะการเงิน (สภาพะ) ณ 31 ธ.ค. 25x1 แสดงยอดตั๋วเงินรับคงเหลือ
แนวทาง
– กำหนดวันครบกำหนดตั๋วแต่ละฉบับ (อายุเป็นจำนวนวัน)
– คำนวณดอกเบี้ย = ทุน × อัตราดอกปี × (จำนวนวัน/360)
– แยกส่วนลดตั๋วเงินรับ (Discount on N/R) เมื่อตั๋ว “รวมดอกเบี้ยไว้ในตั๋ว”
– บันทึกเมื่อขายลด (Discount) ที่ธนาคาร คิดค่าใช้จ่ายดอกเบี้ยธนาคาร
– บันทึกปรับปรุงดอกเบี้ยค้างรับ ณ สิ้นงวด
– บันทึกรับชำระเมื่อครบกำหนด
รายการระหว่าง ต.ค.–ธ.ค. 25x1
1.1 1 ต.ค. ขายสินค้าให้ร้านพาที 360,000 บาท รับเงินสด 120,000 บาท ที่เหลือรับตั๋ว 45 วัน 12%
ทุนตั๋ว = 360,000 – 120,000 = 240,000
ดอกเบี้ยครบกำหนด = 240,000×12%×45/360 = 3,600 บาท
บันทึก
Dr เงินสด 120,000
Dr ตั๋วเงินรับ 240,000
Cr รายได้จากการขาย 360,000
1.2 10 พ.ย. รับชำระหนี้ร้านพีรยา 600,000 บาท เป็นตั๋ว 90 วัน 12% “รวมดอกเบี้ยไว้ในตั๋ว”
กำหนดอัตราตลาดเท่าดอกเบี้ยที่ให้ จึงต้องแยกส่วนลดตั๋ว
PV = 600,000 ÷ [1 + 12%×90/360] = 600,000 ÷ 1.03 = 582,524.27
ส่วนลดตั๋ว = 600,000 – 582,524.27 = 17,475.73
บันทึก
Dr ตั๋วเงินรับ 582,524.27
Dr ส่วนลดตั๋วเงินรับ 17,475.73
Cr ลูกหนี้ร้านพีรยา 600,000.00
1.3 15 พ.ย. ร้านพาทีมาชำระพร้อมดอกเบี้ยตามตั๋ว ลงวันที่ 1 ต.ค. (ครบ 45 วัน)
รับเงิน = 240,000 + 3,600 = 243,600
บันทึก
Dr เงินสด 243,600
Cr ตั๋วเงินรับ 240,000
Cr รายได้ดอกเบี้ย 3,600
1.4 25 พ.ย. นำตั๋วเงินร้านพีรยาไปขายลดที่ธนาคาร (Bank Discount)
– วันตัดลด 25 พ.ย. ตั๋วลง 10 พ.ย. อายุ 90 วัน ครบกำหนด 8 ก.พ. 25x2
เวลาที่เหลือ = 25 พ.ย.–8 ก.พ. = 76 วัน
– ธนาคารคิด 10% ต่อปี
ค่าใช้จ่ายธนาคาร = 600,000 ×10%×76/360 = 12,666.67
– เงินสดที่ได้ = 600,000 – 12,666.67 = 587,333.33
– ต้องตัดตั๋วเงินรับ และตัดส่วนลดคงเหลือ (หลังจากบันทึกค่าใช้จ่ายดอกเบี้ยจ่ายกับธนาคาร)
(1) บันทึกค่าใช้จ่ายดอกเบี้ยธนาคาร
Dr ค่าใช้จ่ายดอกเบี้ยจ่าย (ธนาคาร) 12,666.67
Cr เงินสด 12,666.67
(2) ตัดตั๋วเงินรับออก (ตัดทั้งทุนและส่วนลดคงเหลือ)
ส่วนลดตั๋วเงินรับคงเหลือ ณ วันขายลด = 17,475.73 – (17,475.73×15/90)
= 17,475.73 – 2,912.62 = 14,563.11
Dr เงินสด 587,333.33
Dr ส่วนลดตั๋วเงินรับ 14,563.11
Cr ตั๋วเงินรับ 600,000.00
(หากเกิดส่วนต่างได้/เสีย ให้บันทึกเป็น กำไร/ขาดทุนจากการขายลดตั๋ว)
1.5 30 พ.ย. นำเงินไปลงทุนในตั๋วเงินรับของ บ. เงินทุนภัทร จำกัด
ทุนตั๋ว = 1,200,000, อายุ 120 วัน, 13%/ปี
บันทึก
Dr ตั๋วเงินรับ 1,200,000
Cr เงินสด 1,200,000
1.6 1 ธ.ค. นายพินิจ ขอเปลี่ยนตั๋วเงินรับเดิม ฉบับ 1 มิ.ย. (6 เดือน 13%)*
– ตั๋วเดิม หน้า 480,000 บาท, ดอก 6 เดือน = 480,000×13%×6/12 = 31,200
มูลค่าครบกำหนด = 511,200
– ออกตั๋วฉบับใหม่ อายุ 60 วัน 13% “รวมดอกเบี้ยไว้ในตั๋ว”
มูลค่าครบกำหนดใหม่ = 511,200×[1 + 13%×60/360] = 511,200×1.021667 = 522,288
PV ของตั๋วใหม่ = 522,288 ÷ 1.021667 = 511,200
ส่วนลดตั๋วใหม่ = 522,288 – 511,200 = 11,088
บันทึก (สลับตั๋ว)
Dr ตั๋วเงินรับ (ฉบับใหม่) 511,200
Dr ส่วนลดตั๋วเงินรับ 11,088
Cr ตั๋วเงินรับ (นายพินิจ ฉบับเดิม) 480,000
Cr รายได้ดอกเบี้ย 31,200
รายการปรับปรุงดอกเบี้ย ณ 31 ธ.ค. 25x1
2.1 ตั๋วร้านพีรยา (ฉบับ 10 พ.ย.) อายุ 90 วัน ดอก 12%
– เหลือไม่ปรับเมื่อขายลดแล้ว
2.2 ตั๋วเงินรับ บ. เงินทุนภัทร (30 พ.ย.) อายุ 120 วัน 13%
วันที่บันทึก 30 พ.ย. ถึง 31 ธ.ค. = 31 วัน
ดอกเบี้ยค้างรับ = 1,200,000×13%×31/360 = 13,433.33
Dr ดอกเบี้ยค้างรับ 13,433.33
Cr รายได้ดอกเบี้ย 13,433.33
2.3 ตั๋วเงินรับ นายพินิจ (ฉบับใหม่ 1 ธ.ค.) อายุ 60 วัน 13%
วันที่บันทึก 1 ธ.ค.–31 ธ.ค. = 30 วัน
ดอกเบี้ยที่ต้องตัดส่วนลด = PV 511,200×13%×30/360 = 5,544.00
Dr ส่วนลดตั๋วเงินรับ 5,544.00
Cr รายได้ดอกเบี้ย 5,544.00
บันทึกเมื่อครบกำหนดตั๋วแต่ละฉบับ
3.1 ตั๋วร้านพีรยา (ฉบับ 10 พ.ย.) ครบกำหนด 8 ก.พ. 25x2 สมมติรับชำระที่ธนาคาร (กิจการไม่จ่ายเพิ่ม)
– หักค่าใช้จ่ายธนาคารตอนขายลดไปแล้ว ไม่มีบันทึกซ้ำ
3.2 ตั๋วเงินลงทุน บ. เงินทุนภัทร ครบกำหนด 30 มี.ค. 25x2
ดอกเบี้ยครบกำหนด = 1,200,000×13%×120/360 = 52,000
Dr เงินสด 1,252,000
Cr ตั๋วเงินรับ 1,200,000
Cr รายได้ดอกเบี้ย 52,000
3.3 ตั๋วเงินรับ นายพินิจ ครบกำหนด 30 ม.ค. 25x2
มูลค่าครบกำหนด = 522,288
Dr เงินสด 522,288
Cr ตั๋วเงินรับ 511,200
Cr รายได้ดอกเบี้ย 11,088
สภาพะการเงิน ณ 31 ธ.ค. 25x1 – บัญชีตั๋วเงินรับ
ตั๋วเงินรับ (หมวดสินทรัพย์หมุนเวียน) จัดแสดงยอดรวมหลังหักส่วนลดคงเหลือ
ตั๋วเงินรับ บ. เงินทุนภัทร 1,200,000
ตั๋วเงินรับ นายพินิจ (ฉบับใหม่) 511,200
ตั๋วเงินรับ ร้านพีรยา (คงค้าง) – ไม่แสดงเพราะขายลดแล้ว
ส่วนลดตั๋วเงินรับคงเหลือ
– ตั๋ว บ. เงินทุนภัทร = 0 (บันทึกเต็ม)
– ตั๋วนายพินิจ = 11,088 – 5,544 (ปรับ) = 5,544
ดังนั้น “ตั๋วเงินรับ (รอรับชำระ)” =
1,200,000+511,200–5,544=1,705,656 บาท
สรุปยอดสำคัญ ณ 31 ธ.ค. 25x1
งบกําไรขาดทุน 25x1
– รายได้ดอกเบี้ยรับ (รวมปรับปรุง) = 3,600 + 2,912.62 + 13,433.33 + 5,544 = 25,490
งบฐานะการเงิน ณ 31 ธ.ค. 25x1
สินทรัพย์หมุนเวียน – ตั๋วเงินรับ (รวมปรับลดส่วนลด) = 1,705,656 บาท